ارزش روز سهام عدالت (۱۱فروردین ۹۹) + اینفوگرافی

تاریخچه سهام عدالت

شورای عالی اجرای سیاست های کلی اصل چهل و چهارم (۴۴) قانون اساسی در جلسه مورخ ۱۳۸۷/۱۱/۲۷ بنا به پیشنهاد مشترک وزارت امور اقتصادی و دارایی و وزارت تعاون و به استناد مواد(۳۴) تا(۳۸) قانون اجرای سیاست های کلی اصل چهل و چهارم (۴۴) قانون اساسی- مصوب سال ۱۳۸۷ مجلس شورای اسلامی- آیین‌نامه اجرایی فصل ششم قانون یاد شده موضوع توزیع سهام عدالت را تصویب کرد.

آیین‌نامه اجرایی توزیع سهام عدالت

ماده ۱- در این آیین‌نامه اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می‌روند:

۱- قانون: قانون اجرای سیاست های کلی اصل چهل و چهارم(۴۴) قانون اساسی مصوب سال ۱۳۸۷ مجلس شورای اسلامی.

۲- هیأت واگذاری: هیأت واگذاری موضوع ماده(۳۹) فصل هفتم قانون

مشمولین سهام عدالت

اتباع ایرانی مقیم داخل کشور شامل شش دهک زیر که به صورت علمی شناسایی می شوند:

دو دهک پایین درآمدی کشور با اولویت روستانشینان و عشایر.

دهک های سوم تا ششم بعدی که مشمول طرح واگذاری سهام عدالت می شوند.

۴- شرکت‌های تعاونی عدالت شهرستانی:شرکت هایی که با عضویت مشمولان طرح سهام عدالت درهر شهرستان تشکیل می شوند و وظایف ارائه خدمات به اعضاء و کمک به ایفای نقش در  اداره شرکت های سرمایه گذاری استانی را بر عهده دارند

۵- شرکت های سرمایه‌گذاری استانی:شرکت هایی که باعضویت(سهامداری)شرکت های تعاونی عدالت شهرستانی هر استان به ‌صورت سهامی خاص قابل تبدیل به سهامی عام، در قالب  قانون تجارت تشکیل و اداره می شوند.

۶- سهام عدالت: سهام شش دهک درآمدی کشور که به شرکت های سرمایه‌گذاری استانی واگذار می‌شود تا در ازای آن شرکت های مزبور معادل مبلغ آن، سهام شرکت سرمایه گذاری استانی  را از طریق شرکت های تعاونی عدالت شهرستانی به مشمولین سهام مزبور(اعضای تعاونی ها) واگذار نمایند.

ماده ۲- سازمان خصوصی‌سازی مکلف است سهام عدالت قابل واگذاری مصوب دولت را در اجرای قانون و به منظور گسترش مالکیت عمومی و تأمین عدالت اجتماعی، حداکثر تا سقف چهل (40) درصد از مجموع ارزش سهام بنگاه های قابل واگذاری در هر بازار موضوع گروه (۲) ماده(۲) قانون، براساس مصوبات هیأت واگذاری به شرکت های سرمایه‌گذاری استانی متناسب با تعداد سهامداران شرکت های تعاونی عدالت شهرستانی هر استان واگذار نماید.

ماده ۳- سهام عدالت به‌صورت مستقیم به شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی واگذار خواهد شد.سهام مزبور در توثیق سازمان خصوصی سازی خواهد بود و متناسب با کسر تخفیفات  قانونی و اقساط پرداختی از توثیق خارج می شود.

ماده ۴- در اجرای ماده(۳۵) قانون که مشمولین بندهای(الف) و(ب) ماده(۳۴) قانون را در قالب شرکت های تعاونی عدالت شهرستانی و سرمایه گذاری استانی ساماندهی نموده است،  سازمان خصوصی سازی مکلف است کلیه سهام دولتی را که در اختیار شرکت کارگزاری سهام عدالت است با همان قیمت قبلی واگذار شده متناسب با تعداد اعضای شرکت های تعاونی عدالت شهرستانی به شرکت های سرمایه گذاری استانی واگذار نماید.

تبصره۱- سازمان خصوصی سازی مکلف است ظرف مدت حداکثر سه ماه ترتیبات انحلال شرکت کارگزاری سهام عدالت را فراهم نموده و نسبت به تصفیه آن اقدام نماید.

تبصره۲- سهام موضوع این ماده، مشمول کلیه ضوابط و احکام مربوط به سهام عدالت خواهد بود.

ماده ۵- شرکت های مورد واگذاری فقط از شرکت های پذیرفته شده در بورس تعیین می‌شوند.مبنای قیمت‌گذاری سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس، بهای فروش نقدی سهام غیر بلوکی است  که مطابق آیین‌نامه جزء (۳) بند (الف) ماده(۴۰) قانون توسط سازمان خصوصی‌سازی تعیین می‌شود و به تصویب هیأت واگذاری می‌رسد.

ماده ۶- سازمان خصوصی‌سازی موظف است از طریق انعقاد قرارداد با شرکت های سرمایه‌گذاری استانی که ضمانت اجرایی لازم در آن پیش‌بینی شده باشد، نسبت به فروش سهام متعلق به  دولت و شرکت های دولتی به این شرکت ها اقدام کند.سازمان مذکور می‌بایستی در قراردادهای منعقده تصریح نماید ثمن معامله از محل سود سالانه شرکت های واگذار شده تسویه خواهد شد و متناسب با سود دریافتی یا تخفیفات اعطایی و بلافاصله پس از آن نسبت به تسویه و آزادسازی آن بخش از سهام که بهای آن توسط سازمان مذکور وصول یا مشمول تخفیف می‌شود، اقدام خواهد شد.

تبصره۱- کلیه افراد ثبت نام شده تا پایان سال ۱۳۹۴، مشمولان نهایی سهام عدالت محسوب می شوند و سازمان خصوصی سازی ضمن انجام فرایند لازم برای قطعیت سهامداری آن ها،  موظف است نسبت به تنظیم و ارائه صورتحساب تسویه اقساط به این مشمولان، پس از پایان دوره اقساط اقدام نماید. 

تبصره۲- مشمولان نهایی سهام عدالت که در زمان ارائه صورتحساب، مددجوی کمیته امداد امام خمینی (ره) یا سازمان بهزیستی کشور و یا جزء روستائیان و عشایر فاقد شغل باشند،  از پنجاه درصد تخفیف در بهای سهام مورد واگذاری برخوردار می شوند. تخفیف موضوع این تبصره به حساب کمک های بلاعوض دولت به اقشار کم درآمد منظور می شود. 

تبصره۳- دوره محاسبه اقساط سهام عدالت با لحاظ سال مالی شرکت های سرمایه پذیر، حداکثر ده دوره مالی از تاریخ ۰۱/۰۱/ ۱۳۸۵ تا پایان نیمه اول سال ۱۳۹۵ تعیین می شود. 

تبصره۴- در صورتی که در پایان دوره تقسیط، بهای سهام مورد واگذاری به طور کامل تسویه نشده باشد، مشمولان می توانند حداکثر تا پایان شهریور ماه ۱۳۹۶، رأساً نسبت  به پرداخت بدهی و تسویه حساب سهام مورد خریداری اقدام کنند. در هر صورت به میزان مبلغ بدهی تسویه شده، سهام به مشمولان تعلق می گیرد. 

ماده ۷- سازمان بورس و اوراق بهادار و سازمان خصوصی‌سازی مکلفند با همکاری شرکت بورس اوراق بهادار و سایر دستگاه های ذیربط حداکثر تا پایان سال ۱۳۸۸، تمهیدات لازم  برای پذیرش شرکت‌های سرمایه گذاری استانی را در بورس فراهم نمایند.در عین حال شرکت های سرمایه گذاری استانی نیز می بایستی برای پذیرش در بورس اقدام نموده و بدین منظور باید ابتدا به شرکت های سهامی عام تبدیل ‌شوند. شرکت های مزبور مالکیت و مدیریت سهام عدالت هر استان را بر عهده خواهند داشت. در صورت عدم تحقق شرایط پذیرش بورس، سازمان بورس و اوراق بهادار مکلف است در اجرای ماده (۳۷) قانون تا پایان سال ۱۳۸۸، امکان خرید و فروش سهام شرکت های سرمایه گذاری استانی را در فرا بورس فراهم نماید.

ماده ۸- در اجرای ماده (۳۸) قانون اجرای سیاستهای کلی اصل (۴۴) قانون اساسی، دستگاههای اجرایی که تا قبل از واگذاری سهام دولت، مسئولیت اعمال مالکیت و مدیریت  سهام مزبور را برعهده داشته‌اند، صرفاً تا زمان آزاد سازی سهام به عنوان نماینده دولت تعیین می‌شوند. 

مرحله جدید خرید و فروش سهام عدالت

خرید و فروش سهام عدالت که از زمان آزادسازی حواشی زیادی داشته وارد مرحله جدیدی شده و قرار است به زودی امکان خرید این سهام توسط هلدینگ‌های بزرگ فراهم شود

اردیبهشت امسال بود که فرآیند آزادسازی سهام عدالت انجام شد و به مشمولان این سهام اجازه داده شد یکی از دو روش مستقیم یا غیرمستقیم را برای مدیریت سهام خود انتخاب کنند. بر این اساس از ۴۹ میلیون نفر مشمول، حدود ۱۹ میلیون نفر روش مستقیم را انتخاب کردند تا قادر باشند برای فروش سهام خود تصمیم بگیرند.

بر این اساس نیز فرآیند آزادسازی در دو مرحله انجام و ۶۰ درصد سهام عدالت قابلیت فروش پیدا کرد. البته از همان ابتدا خود شخص امکان فروش نداشت و برای فروش تا ۶۰ درصد سهام خود باید به بانک‌ها یا کارگزاری‌ها مراجعه میکرد. البته یکی از دلایلی که به منفی شدن بازار سرمایه نیز دامن زد همین فشار فروش سهام عدالت بود. اتفاقی که باعث شد نه تنها ارزش سهام عدالت روز به روز کاهشی شود، بلکه فروش سهام عدالت حتی توسط بانک‌ها و کارگزاری‌ها نیز چندین هفته است که متوقف شده است.