مرد میانسال از کارمند درباره «تسهیلات آنی بدون ضامن» سوال می‌کند. پاسخ خانم بانکی به مشتری چندساله، شنیدنی است. خلاصه توضیح او از این قرار است: «حساب سپرده سرمایه‌گذاری بلندمدت افتتاح کنید تا به اندازه ۷۵ درصد از مقدار سپرده به شما وام داده شود. درصد سود وام هم بسته به تعداد اقساط بین ۴ تا ۷ درصد است. کارمند بخش تاکید می‌کند که به حساب شما ۵ درصد سود تعلق می‌گیرد. به نظر می‌رسد که توضیح کارمند با آنچه مشتری، فکر می‌کرده زمین تا آسمان تفاوت دارد. می‌پرسد: «یعنی از پول خودم به من وام می‌دید؟». مردی که در صندلی کناری من نشسته است به من می‌گوید: «به جای وام دادن از مردم وام می‌گیرند! ».
وام گرفتن در ایران، دست‌کم برای شهروندان عادی، اصلاً کار آسانی نیست. بیشتر بانک‌ها و موسسات برای اعطای یک وام ۲۰ میلیونی دو ضامن کارمند می‌خواهند؛ آن هم کارمندی که گواهی کسر از حقوق ارائه کند. گرانی افسارگسیخته، بی‌سابقه و لحظه‌‌ای سال‌های اخیر با کرونا و رکود بازار و کسب و کارها همراه شده است. اقشار متوسط و آسیب‌پذیر در عصرِ مرغ ۴۰ هزار تومانی، خانه‌های نقلی یک و نیم میلیاردی و گوشتی که کارگر و کارمند برای خرید هر کیلوی آن باید دو روز کار کند بیش از هر زمان دیگری به وام نیاز دارند اما بیشتر از همیشه از بانک‌ها، نه می‌شنوند. بخشی از آنهایی که نیاز فوری دارند و از سیستم بانکی، قطع امید کرده‌اند به رباخواران متوسل می‌شوند و زیر بار سود ۳۰، ۴۰ و حتی ۵۰ درصدی می‌روند.
نرخ سود کمرشکن
در این شرایط بازار خرید و فروش وام و انتقال امتیاز آن، حسابی داغ است. وامی که دیگران دریافت کرده است شما را از آوردن ضامن و دردسرهای آن بی‌نیاز می‌کند اما نرخ سودی که دارندگان وام طلب می‌کنند دست‌کمی از نرخ رباخواران ندارد. فردی، امتیاز وام بانک رسالت را می‌فروشد. اگر می‌خواهید این وام ۱۰۰ میلیونی را دریافت کنید باید در عرض ۱۲ ماه ۱۳۳ میلیون به صاحب وام پرداخت کنید. فرد دیگری وام تعمیرات و بازسازی مسکن را می‌فروشد. مبلغ وام ۳۷۰ میلیون است. برای به دست آوردن این یکی باید ۶۰ قسط ۹ میلیون و ۴۰۰ هزار تومانی را پرداخت کنید. در واقع وام ۳۷۰ میلیونی برای شما ۵۷۰ میلیون آب می‌خورد. اقساط وام‌های جانبازی طولانی است بنابراین متقاضیان زیادی دارد. برای مثال وام ۱۶۰ میلیونی به قیمت ۲۳۵ میلیون واگذار می‌شود. برای استفاده از این وام باید ۲۴۰ قسط ۹۶۵ هزار تومانی دریافت کنید. بازار فروش وام ازدواج هم به شدت داغ است اما قیمت این نوع وام هم تعریفی ندارد. برای خرید وام ۱۰۰ میلیونی باید ۱۳۵ میلیون (بازپرداخت ۸۴ ماهه) پرداخت کنید.
دیدگاه شما